Werk, Kerst en Koffie

Gisteren (7 Januari) was het kerst, Ethiopië volgt de juliaanse kalender en kerst valt dan wat later dan wij gewend zijn. Kerst wordt wel ongeveer hetzelfde gevierd als in Nederland, veel eten en veel drinken en kerkdiensten op de televisie. Het westerse cadeaus geven tijdens kerst wordt hier niet gedaan, maar erg plastic kerstbomen zie je hier helaas al wel.

Eén dag kerst betekend ook een dag vrij van werk. Werk dat (zoals ook wel verwacht) anders is dan van te voren bedacht. Alles wees erop dat ik een ziekenhuis zou gaan werken met het daar aanwezige ziekenhuisinformatiesysteem (zis). VSO Ethiopië kon voor ik naar Hawassa ging me niet vertellen waar ik kwam te werken maar zij hadden het ook over een ziekenhuis. Met alleen een telefoonnummer heb ik me de eerste werkdag op laten halen om er toen achter te komen dat ik ga werken bij het SNNPR regional Healtbureau. SNNPR staat voor “Southern Nations, Nationalities and Peoples Regional State”, een provincie in het zuiden van Ethiopië. Het bureau is verantwoordelijk voor alle zorginstellingen in de provincie en bedient ongeveer 18 miljoen mensen. Het zis draait in het Health Bureau en in kleinere bureaus op gemeente niveau en niet zoals ik had verwacht  in ziekenhuizen of klinieken. In alle 5000 zorgposten, zorgcentrums, klinieken en ziekenhuizen wordt op papier bijgehouden hoeveel patiënten er zijn geweest en welke zorg ze hebben gehad, alleen aantallen worden bijgehouden. Deze papieren gaan per post naar de gemeente, deze voeren ze in het zis, maken een export op usb die ze naar het health bureau sturen, deze import de informatie weer in de lokale database hier op kantoor. Daar worden dan de nodige rapportages op losgelaten en ook word de database nogmaals geëxporteerd en naar het ministerie gestuurd. Erg omslachtig maar gezien de infrastructuur hier is dit verder automatiseren momenteel nog niet mogelijk.

Dit alles is een lopend project van USaid in samenwerking met een Amerikaanse universiteit, het zis op deze manier wordt landelijk ingevoerd. Het project loopt en wordt goed ondersteunt, ik kan niet zoveel bijdragen en eigenlijk heb ik me er ook niet echt mee te bemoeien, ik ben hier vanuit een andere project gesubsidieerd door Irish aid. Nu is het een groot bureau waar zeven ict-ers werken maar waar ICT nog erg in de kinderschoenen staat. Er is hier dus genoeg te doen en ik ben nu met collega’s aan het bekijken wat we kunnen gaan doen. Enthousiaste mensen die van alles willen, ik verwacht dan ook dat ik me niet hoef te vervelen.

Het huis waar ik woon heeft een eigenaar. Dit is een familie uit Shashemene, een plaats 25 kilometer ten noorden van Hawassa. Shashemene is bekend vanwege de Rastifaribeweging en de Jamaicaanse gemeenschap. De zoon van de familie, Tihut, leraar Engels, woont bij mij op de compound. Ik woon in hun huis en hij in een hokje van twee bij twee achter het huis. Er zijn drie van deze hokjes, in één woont Tihut, een ander zijn zusje die naar school gaat in Hawassa, en in de derde woont Abraham, Abraham is mijn “bewaker” en bij mij in dienst. Ik betaal hem 500 birr (20 euro) per maand om 7 dagen per week, 12 uur per dag te werken. Dit klinkt heel erg fout, maar van die twaalf uur die hij werkt (van zes ’s avonds tot de volgende ochtend zes) slaapt hij er acht en de overige vier uur is hij aan het studeren, hij studeert theologie en ergens dit jaar is hij klaar en wordt hij dominee. Erg aardige man, maar omdat ik hem meer betaal dan ik zou moeten vindt hij dat hij mijn persoonlijke bodyguard moet zijn en me zoveel mogelijk het woord van god mee moet geven. Hij is er ondertussen achter dat ik te onafhankelijk ben om een bodyguard te hebben en het geloof niet mijn favoriete gespreksonderwerp is, nu is het plezierig hem rond het huis te hebben.

Tihut had mij en Abraham uitgenodigd om de kerstlunch bij zijn familie te vieren. Gisteren samen met Abraham naar het busstation van Hawassa. Ondanks de kerstdrukte snel een bus gevonden, normaal gesproken heeft iedereen een zit plaats, de verkeerspolitie controleert streng op te volle busjes. Maar omdat de verkeerspolitie met kerst ook liever eet en drinkt dan werkt is het een dag dat busjes zo vol gestampt worden dat de deur nog net dicht kan, met name terug in een stampvolle bus met veel aangeschoten jeugd en één blanke was interessant.

De kerstlunch was erg goed, een enorme hoeveelheid erg lekker Ethiopisch eten en lokale honingwijn, ik had de meeste van de zussen van Tihut (vijf zussen, geen broers) al wel gezien als ze in Hawassa waren maar nu voor het eerst gesproken. Een familie van leraren, dokters, It-ers en stewardessen, spreken dus allemaal goed Engels wat converseren makkelijk maakt. Na het eten was het tijd voor de koffieceremonie, koffie is erg belangrijk hier en deze “ceremonie” vind je ook letterlijk op elke straathoek. Ik heb er foto’s van gemaakt die helaas niet erg mooi van kwaliteit zijn. Na de koffie heeft Tihut me de stad laten zien, dat was gezellig en zo was het een leuke kerst.

Rauwe bonen worden geroosterd boven een houtskoolvuurtje.

Dat roosteren duurt een minuut of 10 en omdat dit binnen gebeurd ruikt het huis aangenaam naar koffie.

Dit is de juiste kleur, de koffie is gereed om gemalen te worden.

Dat malen kan elektrisch, maar dit is de manier waarop je het overal ziet, met kracht fijnstampen.

De ketel word gevuld met water

En met koffie, de verhouding water koffie is volgens mij één op één. De koffie moet gaan koken en pruttelt een poosje.

Daarna wordt de koffie geserveerd, niet met een koekje maar met popcorn. Popcorn hoort bij koffie.

Deze koffie is ontiegelijk sterk, maar ik denk omdat deze zo vers is, ook erg lekker. Het zijn kleine kopjes en de Ethiopiërs doen er op zijn minst drie hele grote scheppen suiker bij. Dat doe ik niet, maar de blaadjes doop ik wel in de koffie. Ik weet niet wat het is, de geur komt me bekend voor en ik denk dat we het in NL ook hebben maar tot dusver heeft nog niemand me de Engelse naam kunnen vertellen.Wel erg lekker. Er zijn drie koffie rondes. Na elke ronde word de ketel opnieuw gevuld met water en word de koffie weer gekookt. De eerste ronde is de koffie heel erg sterk. De tweede ronde zou ik omschrijven als normaal en de derde ronde als een slappe bak. Voor koffieliefhebber is Ethiopië een goed land.